BİREYİERİ ETKİLEYEN STRES FAKTÖRLERİ Çağımızın hastalığı olarak bilinen stres,fert ve toplum üzerinde önemli etkiye sahip ertkili bir durum ve ciddiye alınması gereken bir sorundur. Stresin temel çıkış noktaları; 1-Anlaşılamama duygusu 2-Haksızlığa uğradığına inanma hissidir. Beyin sağlığı yerinde olan tüm insanlar, Çocuklar da dahil olmak üzere, yaşayan her canlı stresten etkilenir. Zaten stres etkeninin bir insanı etkilememesi durumunda da normal bir psikolojik yapıdan bahsetmek zor olur. Çocuğun yetişmesinde, hayata adım atmasında en önemli ve vazgeçilmez basamak olan aile ortamı da çocukların psikososyal gelişimini doğrudan etkiler. Aileyi etkileyen her türlü olayın çocukta büyük veya küçük bir etkisini görmek mümkündür. Aile üyelerinden birindeki bedensel veya ruhsal sorun veya onu etkileyen stres etkeni de aile üyelerinin işleyişini, psikolojisini ve yapısını etkileyecektir. Bu etkilenme sonucunda aile ile birlikte aile içindeki her bireyde, yakın veya uzak gelecekte bazı etkilenme belirtilerinin görülmesi kaçınılmazdır. Şunun altını çizmek gerekir ki aileyi oluşturan temel unsurlar olan anne ve babanın çocukluk dönemindeki durumları, hayatları boyunca karşılaştıkları olaylar, şu anki kişilik yapıları, eğitim durumları, çevre şartlarından etkilenmeleri, toplumsal statüleri gibi birçok konu, ailenin bu gününü ve geleceğini her konuda etkileyecektir. Yani bir anne babanın küçükken başından geçen bir hadise veya anne babasından devamlı olarak gördüğü davranış tarzı onun stres etkenine karşı cevap durumunu, aynı zamanda çocuğuna karşı uyguladığı eğitimi veya gösterdiği tepkiyi etkiler. Bununla birlikte bir ailenin şu anki durumunu ve stres etkenine karşı gösterdiği cevabı tam olarak değerlendirmek için onun geçmişindeki etkenleri hesaba katmak yerinde olur. Basit bir örnek verelim: Anne babanın çocukken karşılaştığı bir ölüm olayında, kendi anne babalarının tepkisi, onların şu an aynı olay karşısındaki tepkilerini belirler. Bu örnekleri artırabiliriz. Anne babanın hayatında karşılaştığı her olay, onların şu anki durumlarına ve kişiliğinin şekillenmesine negatif veya pozitif bir etkide bulunmuştur. Aynı zamanda aile içerisindeki her bir çocuğun hemen her konudaki iyi veya kötü yönde etkilenmeleri de onların gelecekteki durumlarını belirleyecektir. Sonuç olarak stres etkenlerinin, strese anne babanın verdiği cevabın, stres etkeninin süresinin, destek faktörlerinin, stres sonucunda ailenin aldığı konumun çocuğun gelişiminde kesin bir etkisi vardır. Bu çocuk ister anne karnında, ister 6 aylık olsun hiç fark etmez. Bu stres etkenlerinin kısa ve uzun dönemde birçok etkisi olacaktır. Anne babaya düşen görev bu etkilenmenin olumsuzluklarını en aza indirmesi, hatta bu stres ortamında bile çocuğu adına kazanımlar sağlamasıdır. Stres Etkenleri
Aileyi etkileyen stres etkenleri sonucunda anne babanın etkilenmesi ve bazı psikolojik sorunların oluşması olağandır. Aslında her bir stres etkenine karşı farklı bazı belirtiler oluşmasına karşın, genel olarak anne babada oluşabilecek belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
Anne babadaki bu tür değişikliklerin işlediği bir aile yapısının, o ailede yaşayan bireylere ve elbetteki çocuklara çok önemli etkileri olacaktır. Bu etkileri kısa vadede ve uzun vadede etkiler olarak ikiye ayılabiliriz.
Yapılması gerekenler:
Unutulmamalıdır ki ‘’Çocuklar sorun üretmezler,Onlar, Anne ve babala ve toplumun üretmiş oldukları sorunların sonucunu yansıtırlar.Ve ailenin bozmuş olduğu bir kişilik şablonunu hiç bir eğitim sistemi düzeltemez. Yrd.Doç.Dr.Ömer DOĞRU |
579 kez okundu
YorumlarHenüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |